Brijksmuseum: IJspret is Breipret!: Brei een zonnebloem!

Wie klaar is met het breien van een muts, kan inspiratie opdoen in het werk van Maria Roosen (1957). Hoewel glas al jarenlang haar favoriete materiaal is, heeft ze enkele spectaculaire kunstwerken gebreid. Toen ik in 2005 met haar voor de heropening van het Stedelijk Museum Schiedam (waar ik toen werkte) een overzichtstentoonstelling voorbereidde, vertelde ze dat ze een zonnebloem liet breien. Dat werk wilde ze graag op die tentoonstelling laten zien, samen met een andere gebreide zonnebloem die was aangekocht door het Nederlands Textielmuseum. Ik kon me er niet goed een voorstelling van maken, maar het idee klonk in ieder geval erg verleidelijk.

Toen het eenmaal zo ver was, kwam er uit een krat een reusachtige gevaarte tevoorschijn: twee bloedrode zonnebloemen van ruim een meter doorsnede, aan een steel van wel tien meter lang waaraan weer een kleinere zonnebloem ontsproot. Het geheel werd met nylondraden zodanig opgehangen dat de bloemen je recht in het gezicht staarden, dreigend als een hydra maar ook een beetje treurig en ontwapenend door hun plooibaarheid en de suggestie van vergankelijkheid.
Bloedverwanten was de titel die Maria aan het werk gaf, wat gelijk een hele reeks associaties opriep. Er had een hele ploeg vrouwen aan gebreid, vertelde ze. Misschien wel familie van elkaar? Dat vertelde ze niet, maar het werk suggereerde het wel, net zoals het onmiddellijk de schilderijen van Erik Andriesse in gedachten roept en - bijna overbodig om te zeggen - de Zonnebloemen van stamvader Vincent van Gogh. Een mooiere verbeelding van de gedachte dat ook kunstwerken elkaars ‘bloedverwanten’ kunnen zijn, kan ik me niet voorstellen.

Tekst: Ludo van Halem, conservator 20ste eeuw afdeling Beeldende kunst

Zie ook: http://www.mariaroosen.com/ en http://www.valiz.nl/ voor boeken over Maria Roosen

Maria Roosen, Bloedverwanten (zonnebloemen), 2006, handgesponnen, geverfde, gebreide en geknoopte schapenwol, ca. 250 x 1200 cm, collectie Stedelijk Museum Schiedam (foto Liedeke Kruk)